เมื่อเร็ว ๆ นี้อัปเดตใหม่ของ Steam ได้เพิ่มระบบคะแนนรีวิวแยกตามภาษา แต่กลับกลายเป็นประเด็นร้อนในหมู่เกมเมอร์ชาวญี่ปุ่น เมื่อสถิติแสดงให้เห็นว่าผู้เล่นในประเทศมีแนวโน้มที่จะเขียนรีวิวเชิงลบมากกว่าชาติอื่นอย่างเห็นได้ชัด จนเกิดความกังวลว่าอาจส่งผลกระทบต่อการสนับสนุนภาษาญี่ปุ่นในเกมต่างประเทศในอนาคต
เรื่องราวนี้เริ่มต้นขึ้นเมื่อ Shinjisan สตรีมเมอร์ชาวญี่ปุ่น ได้โพสต์ข้อความบน X (ทวิตเตอร์) เกี่ยวกับ “วัฒนธรรมการรีวิวเชิงลบ” ของคนญี่ปุ่น หลังจากการอัปเดตของ Steam ที่ทำให้ค่ายเกมสามารถเห็นฟีดแบคจากผู้เล่นในแต่ละภูมิภาคได้ชัดเจนยิ่งขึ้น ซึ่งอาจมีผลต่อการตัดสินใจว่าจะแปลเกมเป็นภาษาใดบ้างในอนาคต
Shinjisan ระบุว่า “ไม่ว่าจะเช็คเกมไหน รีวิวจากคนญี่ปุ่นส่วนใหญ่มักจะเป็นแง่ลบ” แต่เขาก็เสริมว่าเมื่อได้อ่านเนื้อหา ก็พบว่าคำวิจารณ์ส่วนใหญ่นั้นสมเหตุสมผลและมีประโยชน์ เขาชี้ว่าปัญหาไม่ได้อยู่ที่การวิจารณ์ แต่เป็นพฤติกรรมของผู้เล่นชาวญี่ปุ่นจำนวนมากที่มักจะเขียนรีวิวก็ต่อเมื่อต้องการตำหนิหรือแสดงความไม่พอใจในส่วนใดส่วนหนึ่งของเกมเท่านั้น แต่ไม่ค่อยเขียนรีวิวชมเกมที่ตัวเองชอบ ผลลัพธ์คือคะแนนรีวิวของโซนญี่ปุ่นบน Steam จึงมีแนวโน้มที่จะเอียงไปทางลบอย่างหนัก เพราะสะท้อนเสียงของคนที่ไม่พอใจเป็นหลัก
เขายังกล่าวเสริมว่า “รีวิวบน Steam มีผลอย่างมากต่อยอดขายเกม และดูเหมือนว่าผู้พัฒนาบางรายเริ่มเลี่ยงที่จะใส่ภาษาญี่ปุ่นเข้ามาในช่วง Early Access หรือในวันแรกที่เกมวางจำหน่าย เพื่อป้องกันไม่ให้มีรีวิวแง่ลบสะสมตั้งแต่ต้น” ซึ่งชาวเน็ตญี่ปุ่นจำนวนมากก็เห็นด้วยกับประเด็นนี้ และยอมรับว่าแม้คำติชมเพื่อก่อจะเป็นสิ่งสำคัญ แต่การรีวิวในแง่บวกก็ช่วยสร้างกำลังใจให้นักพัฒนาได้เช่นกัน นอกจากนี้ยังมีปัจจัยทางวัฒนธรรมเข้ามาเกี่ยวข้อง เช่น การให้ 3 ดาวในญี่ปุ่นอาจหมายถึง “ดีพอใช้” แต่สำหรับชาติตะวันตกแล้วถือว่าเป็นคะแนนที่ค่อนข้างต่ำ
จากข้อมูลสถิติที่เคยมีการรวบรวมในปี 2021 และวิเคราะห์ในปี 2022 พบว่าผู้ใช้งาน Steam ชาวญี่ปุ่นมีแนวโน้มทิ้งรีวิวเชิงลบไว้มากกว่าผู้เล่นชาติอื่นจริง ๆ โดยข้อมูลจาก 262 เกมที่มีรีวิวจากคนญี่ปุ่นเกิน 100 รีวิว ชี้ว่า 19.9% ของรีวิวแง่ลบทั้งหมดมาจากผู้ใช้ชาวญี่ปุ่น ซึ่งสูงกว่าค่าเฉลี่ยทั่วโลกที่ 11.8% อย่างมีนัยสำคัญ ตัวอย่างที่ชัดเจนที่สุดคือเกม Dead by Daylight ซึ่งในขณะนั้นมีรีวิวทั่วโลกเป็นอันดับสองบนแพลตฟอร์ม พบว่ามีรีวิวเชิงลบทั่วโลกประมาณ 17% แต่ในหมู่ผู้เล่นชาวญี่ปุ่น ตัวเลขกลับพุ่งสูงถึง 45%
อย่างไรก็ตาม ยังไม่มีข้อมูลที่ยืนยันได้ชัดเจนว่าแนวโน้มนี้ส่งผลกระทบโดยตรงต่อการตัดสินใจแปลเกมของค่ายเกมต่างชาติจริงหรือไม่ จากการสัมภาษณ์ผู้จัดจำหน่ายเกมบน Steam 8 รายโดยเว็บไซต์ Automaton พบว่าแม้บางค่ายจะยอมรับว่าได้รับรีวิวเชิงลบจากชาวญี่ปุ่นมากกว่าโซนอื่น แต่ส่วนใหญ่ก็ยังไม่มีนโยบายที่จะงดการสนับสนุนภาษาญี่ปุ่นแต่อย่างใด
ถึงกระนั้น ผู้เล่นชาวญี่ปุ่นจำนวนมากก็ยังคงรู้สึกกังวลกับ “ปัญหา” การไม่ค่อยเขียนรีวิวเชิงบวก ไม่ใช่แค่เพราะกลัวว่าค่ายเกมต่างชาติจะถอนตัว แต่ยังเป็นห่วงว่าอาจส่งผลเสียต่อนักพัฒนาเกมอินดี้ในประเทศที่ต้องอาศัยกระแสปากต่อปากในเชิงบวกเพื่อสร้างการมองเห็นให้กับเกมของตนเอง ด้วยเหตุนี้ ในช่วงหลายเดือนที่ผ่านมาจึงมีนักพัฒนาอินดี้ชาวญี่ปุ่นหลายรายออกมารณรงค์ให้ผู้เล่นช่วยกันเขียนรีวิวสั้น ๆ แม้จะเป็นเพียงแค่คำเดียวก็ตาม
จากกรณีนี้จะเห็นได้ว่า แม้รีวิวบน Steam อาจเป็นเพียงเรื่องเล็กน้อยในสายตาของผู้เล่นบางคน และอาจไม่มีผลกับค่ายเกมยักษ์ใหญ่มากนัก แต่สำหรับผู้พัฒนาอินดี้หรือสตูดิโอขนาดเล็ก มันคือเสียงตอบรับที่สำคัญอย่างยิ่ง หากมีแต่รีวิวแง่ลบ และแง่บวกมีน้อย ก็อาจส่งผลต่อภาพลักษณ์โดยรวมของเกมได้ ดังนั้นสำหรับแฟนเกมชาวไทย หากประทับใจเกมไหนเป็นพิเศษ การสละเวลาเขียนรีวิวเชิงบวกทิ้งไว้ ก็เปรียบเสมือนการส่งมอบกำลังใจชั้นดีให้แก่ทีมผู้สร้าง และยังเป็นการช่วยสนับสนุนให้เกมดี ๆ เป็นที่รู้จักมากขึ้นด้วย
แปลและเรียบเรียงจาก
Automaton Media
ติดตามข่าวเกมพีซี/คอนโซลอื่นๆ ได้ที่ Online Station