ท่ามกลางกระแสของการมองเกมว่าไร้ประโยชน์ของผู้ใหญ่บางคน ก็มีคำถามเกิดขึ้นมากมายว่าเล่นเกมแล้วมีประโยชน์อย่างไร หนึ่งในคำถามสำคัญที่ว่าชอบเล่นเกมแล้วไปประกอบอาชีพอะไรได้ บางคนก็ตอบไม่ถูก วันนี้ Online Station จะพาไปรู้จักกับอาชีพต่างๆ หลากหลายสาขาในอุตสาหกรรมเกมที่อาจจะมากกว่าที่คุณรู้จักครับ
นักพัฒนาเกม, นักพัฒนาแอพพลิเคชั่นบนสมาร์ทโฟน, โปรแกรมเมอร์
3 สายงานนี้คุณจำเป็นจะต้องเรียนจบทางด้านการเขียนโปรแกรมคอมพิวเตอร์มาทั้งสิ้น ไม่ว่าจะเป็นวิศวกรรมศาสตร์ สาขาคอมพิวเตอร์, วิทยาการคอมพิวเตอร์, วิทยาศาสตร์คอมพิวเตอร์ และสาขาอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง บางหลักสูตรมีการสอนการเขียนโปรแกรมอย่างจริงจังซึ่งจะเป็นพื้นฐานในสายงานนี้ แต่สิ่งสำคัญที่ต้องรู้ไว้ก็คือหากคิดจะทำอาชีพเหล่านี้จำเป็นอย่างยิ่งที่คุณจะต้องหมั่นพัฒนาองค์ความรู้ของตัวเองให้ทันตามยุคสมัย ภาษาทางการเขียนโปรแกรมมีหลายภาษาบนโลกใบนี้ หากคุณเชี่ยวชาญในภาษาที่โลกเค้าเลิกใช้กันแล้ว หรือภาษาที่กำลังจะหมดยุคไป ความรู้ที่มีก็ค่อนข้างไร้ประโยชน์
นักพัฒนาเกมใช้ทักษะของการเขียนโปรแกรมที่ค่อนข้างซับซ้อน และหนทางอาชีพนี้ในไทยส่วนใหญ่จะเป็นผู้พัฒนาเกมรายย่อย หรือไม่ก็เป็นบริษัท Outsource พัฒนาส่วนใดส่วนหนึ่งของเกมส่งให้ต่างประเทศต่ออีกที ส่วนนักพัฒนาแอพพลิเคชั่น อันนี้ค่อนข้างใหม่สำหรับบ้านเรา เพราะหลักๆ แล้วบริษัทจะต้องการนักพัฒนาแอพฯ ใน 2 แพลตฟอร์มคือ iOS และ Android หากเชี่ยวชาญอย่างใดอย่างนึงก็ดี แต่ถ้าเชี่ยวชาญทั้ง 2 อย่างได้จะกลายเป็นเทพที่ใครๆ ก็ต้องตามหาคุณให้เจอ สำหรับนักพัฒนาแอพฯ นั้นเชื่อว่าในอนาคตอันใกล้ทุกค่ายเกมอาจจะจำเป็นต้องมีไม่มากก็น้อย เพราะมือถือจะกลายเป็นแพลตฟอร์มยอดนิยมอย่างแน่นอน
นอกจากนี้ยังมีสายงานโปรแกรมเมอร์ทั่วไปที่รับผิดชอบการทำเว็บไซต์, Mobile Site และระบบอื่นๆ ในบริษัทผู้ให้บริการเกมหรือแม้กระทั่งในด้านสื่ออย่าง Online Station เองก็จำเป็นจะต้องมีบุคลากรด้านนี้เป็นจำนวนมาก
นักการตลาด
ตรงๆ ตัวไม่อ้อมค้อม คุณต้องเรียนจบปริญญาตรีสาขาที่เกี่ยวข้องกับการตลาดเป็นอย่างน้อยครับ ตำแหน่งนี้ทำหน้าที่คิดกิจกรรมทางการตลาดต่างๆ เพื่อส่งเสริมให้เกมๆ นั้นเป็นที่รู้จักในหมู่คนเล่นเกม สร้างแคมเปญที่ทำให้เกิดการรับรู้ การจดจำ และการทดลองเล่น จนไปถึงกิจกรรมทางการตลาดที่ทำให้เกิดรายได้เข้าบริษัท ตำแหน่งนี้เรียกได้ว่าทุกบริษัทต้องมีครับ โดยเฉพาะค่ายเกมใหญ่ๆ ก็อาจจะมีแยกย่อยไปเป็นนักการตลาดที่ทำหน้าที่ดูแลการสื่อสารขององค์กร หรือนักการตลาดที่เน้นการคิดแคมเปญทางด้านการทำ Event เป็นต้น
นักทำคอนเท้นต์
เมื่อมีเว็บไซต์ก็ต้องมีคนเติมเนื้อหาลงไปในนั้น นักทำคอนเท้นต์จึงเป็นตำแหน่งที่จำเป็นในแทบทุกค่ายเกม หรือแม้กระทั่งสื่ออย่าง Online Station ตัวผมเองก็ถือเป็นนักทำคอนเท้นต์เช่นเดียวกัน ทำหน้าที่เขียนบทความ นำข้อมูลมาเรียบเรียงให้เข้าใจง่าย เขียนเทคนิคเกม เขียนบทสัมภาษณ์ เขียนคู่มือการเล่นเกม เขียนคำอธิบายต่างๆ เกี่ยวกับแพตช์ใหม่และกิจกรรม เป็นต้น
สายงานนี้ถ้าจะเอาแบบตรงสายคุณควรจะเรียนจบปริญญาตรีทางด้านนิเทศศาสตร์ วารสารศาสตร์ การประชาสัมพันธ์ อักษรศาตร์ หรืออะไรก็ตามที่เกี่ยวข้องกับการทำบทความ แต่จากประสบการณ์ส่วนตัว ตำแหน่งนี้ในไทยน้อยคนมากๆ ที่จะจบตรงสายอย่างที่ผมยกมา ส่วนใหญ่จบปริญญาตรีสาขาอะไรก็ได้ แต่อาศัยใจรักและความชอบ สั่งสมประสบการณ์ด้วยตัวเอง บวกกับความชอบเกมเป็นทุนเดิม แสดงเอกลักษณ์ของคุณผ่านตัวหนังสือหรืองานที่ออกมา บริษัทต่างๆ ก็พร้อมที่จะไม่สนใจคณะหรือสาขาที่คุณเรียนมา (ส่วนตัวผมเรียนจบปริญญาตรี คณะวิทยาศาสตร์ สาขาชีววิทยา ยังทำตำแหน่งนี้ได้เลยเห็นมั้ย)
ผู้จัดการโครงการเกม (Project Manager)
เกมออนไลน์ทุกเกมจะมีคนที่ทำตำแหน่งที่เรียกว่า Project Manager หรือผู้จัดการโครงการเกม มีหน้าที่รับผิดชอบดูแลและจัดการทุกๆ อย่างเกี่ยวกับภาพรวมของเกมๆ นั้น โดยมากจำเป็นต้องใช้ทักษะและความสามารถในการวางแผนกลยุทธ์ วางแผนงบประมาณที่ต้องใช้ ติดต่อกับหลายแผนกหลายฝ่ายเพื่อให้เกมสามารถเปิดให้บริการได้อย่างราบรื่น รวมไปถึงติดต่อประสานงานกับผู้พัฒนาเกมจากต่างประเทศด้วย
ตำแหน่งนี้ส่วนใหญ่ไม่รับนักศึกษาที่จบใหม่ เพราะเป็นตำแหน่งสำคัญและต้องอาศัยประสบการณ์การทำงานเป็นอย่างมาก จนสาขาที่ระบุในใบปริญญาอาจจะไม่ใช่ประเด็นหลักมากเท่ากับประสบการณ์ที่สั่งสมมา
Game Master, Call Center
เหล่าจีเอ็มที่เกมเมอร์หลายคนเข็ดขยาดเพราะไอดีจะถูกแบนจากการเล่นที่ผิดกติกาก็จากบุคลากรในกลุ่มนี้ จริงๆ แล้วไม่ว่าจะเป็น Game Master หรือ Call Center หน้าที่ความรับผิดชอบไปในแนวทางเดียวกัน คือการดูแลลูกค้า หรือดูแลผู้เล่นนั่นเองครับ ทักษะที่จำเป็นจะต้องมีคือหัวใจรักการบริการ เพราะคุณมีโอกาสที่จะต้องพบเจอปัญหาหลากหลายรูปแบบจากผู้เล่น ต้องมีวุฒิภาวะทางอารมณ์สูง และต้องใช้ความเข้าใจในผู้เล่นเกมสูงด้วยเช่นกัน อาชีพนี้ส่วนใหญ่ก็ไม่จำกัดสาขาวิชาที่เรียนจบมาเช่นกัน แต่เชื่อว่าหลายบริษัทก็คงตั้งสมาตรฐานไว้ที่ปริญญาตรีเป็นขั้นต่ำ
Graphic Designer, Character Disginer
อาชีพทางด้าน Art หรือศิลปะก็มีในวงการเกมเหมือนกัน เป็นคนที่รับผิดชอบเรื่องการทำรูปภาพ การออกแบบโปสเตอร์ ออกแบบหน้าโฆษณาในนิตยสาร ออกแบบแบนเนอร์บนเว็บไซต์ ออกแบบรูปภาพต่างๆ ที่ถูกปล่อยออกมาเป็นโพสต์ในหน้า Facebook Fan Page เป็นต้น งานทางด้านนี้ทั้งบริษัทที่เป็นผู้ให้บริการเกม, ผู้พัฒนาเกม รวมถึงสื่อเกมก็จำเป็นจะต้องใช้บุคลากรทางด้านนี้ ส่วน Character Designer ส่วนใหญ่จะมีตำแหน่งนี้อยู่ในบริษัทที่พัฒนาเกมเองมากกว่าครับ
คนที่สนใจทางด้านนี้อาจจะจำเป็นต้องเรียนจบทางด้านการออกแบบมาโดยตรง หรือจะเป็นสาขาที่เกี่ยวข้องการทำดิจิตอลอาร์ตก็ได้ครับ
นักวางแผนธุรกิจ (Business Development)
เกมทุกเกมถูกสร้างขึ้นมาเพื่อทำผลกำไรให้กับผู้ประกอบการ ดังนั้นตำแหน่งนี้ก็ค่อนข้างสำคัญ บริษัทเกมใหญ่ๆ มีตำแหน่งนี้แยกออกมาโดยเฉพาะ แต่บางบริษัทก็จะมอบหมายให้ตำแหน่งอื่นๆ ที่ใกล้เคียงทำหน้าที่ได้ด้วยเหมือนกัน นักวางแผนธุรกิจอาจจะไม่ใช่ชื่อเรียกอาชีพ แต่เป็นตำแหน่งที่สำคัญเป็นอย่างมาก เพราะจะต้องคิดและวิเคราะห์ข้อมูลเก่ง เพื่อที่จะสามารถวางแผนทางธุรกิจให้กับบริษัทได้ เพราะเกมที่ดีเล่นแล้วสนุกไม่ได้หมายความว่าจะทำเงินได้มาก จำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องมีผู้ที่วางแผนด้านการหารายได้เข้าบริษัทอย่างจริงจัง
ตำแหน่งนี้ส่วนใหญ่ก็อาศัยประสบการณ์มากกว่าสาขาวิชาที่เรียนจบมาด้วยเช่นกัน แต่หากจะมีสาขาที่เป็นต่อหน่อยก็คงจะเป็นสาขาที่เกี่ยวข้องกับการบริหารธุรกิจ ที่สำคัญคือใครมี Connection หรือรู้จักคนในแวดวงอุตสาหกรรมเกมเยอะอาจจะมีความได้เปรียบกว่าคนอื่น เพราะสามารถนำ Connection เรานั้นมาต่อยอดทางธุรกิจร่วมกับบริษัทพันธมิตรได้
นักแปลภาษา, ล่าม
หลายคนไม่ค่อยนึกถึงอาชีพนี้ แต่ในบริษัทเกมบางบริษัทจะมีคนที่ทำหน้าที่แปลภาษาต่างประเทศอยู่ด้วย เช่น ภาษาเกาหลี ภาษาจีน หรือภาษาญี่ปุ่น เพราะ 3 ประเทศนี้เป็นประเทศผู้พัฒนาเกมหลักๆ ที่คนไทยมักจะได้เล่นกัน นักแปลภาษาก็จะทำหน้าที่แปลข้อมูลทุกอย่างเกี่ยวกับตัวเกมให้เป็นภาษาไทยก่อนจะถูกนำเข้าไปอยู่ในเกมจริงๆ และบางครั้งยังต้องทำหน้าที่เป็นล่ามช่วยสื่อสารระหว่างทีมงานผู้พัฒนาเกมจากต่างประเทศกับทีมงานคนไทยในบริษัทด้วย
ที่บอกว่าตำแหน่งนี้บางบริษัทจะมี นั่นก็หมายความว่าบางบริษัทอาจจะไม่มี เพราะปัจจุบันบางบริษัทก็ใช้วิธีจ้างบริษัทรับแปลภาษาแบบ Outsource ด้วยเหมือนกัน ทำให้ไม่จำเป็นจะต้องมีบุคลากรทางด้านนี้มาประจำที่บริษัทนั่นเอง
ส่วนการศึกษาที่ควรจะต้องเตรียมเพื่อเข้ามาสู่เส้นทางสายนี้ แน่นอนว่าจะต้องเป็นสาขาวิชาที่เกี่ยวภาษานั้นๆ โดยตรง เช่น ปริญญาตรีคณะอักษรศาสตร์, มนุษยศาสตร์ เอกเกาหลี จีน ญี่ปุ่น ฯลฯ
นักบัญชี
ขึ้นชื่อว่าเป็นบริษัทก็ต้องมีองค์ประกอบครบทุกด้าน นักบัญชีเป็นอีกหนึ่งตำแหน่งที่ทุกบริษัทต้องมี แถมใช้จำนวนบริษัทละหลายคนด้วย ทำหน้าที่เกี่ยวกับการทำบัญชีรายรับรายจ่ายของบริษัท เอกสารออกบิล วางบิล เรียกเก็บเงิน หรือดำเนินการทางด้านค่าใช้จ่ายต่างๆ ของบริษัท รวมไปถึงหน้าที่ในการทำเรื่องยื่นภาษีกับกรมสรรพากรอย่างถูกต้องตามกฎหมาย
ผู้ที่สนใจงานทางสายนี้ไม่จำเป็นจะต้องเล่นหรือเข้าใจตัวเกมก็ได้ แต่พื้นฐานการทำงานและความรู้ทางด้านบัญชีจะต้องแน่นปึ้กมาไว้ก่อน ส่วนสาขาวิชาก็ตรงตัวเลย เช่น ปริญญาตรีคณะพาณิชยศาสตร์และการบัญชี เป็นต้น
นักกฎหมาย
อีกหนึ่งอาชีพที่ไม่มีคนนึกถึงเลย แต่จริงๆ แล้วต้องมีกันทุกบริษัทนั่นก็คือนักกฎหมาย อย่าลืมนะครับว่าเวลาที่ค่ายเกมไปซื้อลิขสิทธิ์เกมมาเปิดให้บริการก็ต้องมีการลงนามเซ็นสัญญาระหว่างกัน ซึ่งตรงนี้นี่เองที่เป็นหน้าที่ของฝ่ายกฎหมายที่จะต้องเข้ามาดูรายละเอียดสัญญา บางครั้งต้องร่างสัญญาขึ้นมาเองด้วย
เฉกเช่นเดียวกับงานบัญชีครับ งานทางด้านนี้ก็ไม่จำเป็นที่จะต้องเล่นเกมเก่ง แต่อาจจะพอรู้จักธุรกิจเกมเป็นพื้นฐานก่อน เพื่อที่จะได้เข้าใจในรูปแบบและรายละเอียดของสัญญาได้ชัดเจนขึ้น ผู้ที่สนใจทางด้านนี้ก็ต้องเรียนจบปริญญาตรี สาขานิติศาสตร์ เลยครับ
นี่เป็นเพียงตัวอย่างเบื้องต้นของอาชีพที่มีในวงการเกมไทยเท่านั้นนะครับ ในความเป็นจริงแล้วจะมีตำแหน่งอื่นๆ แตกแยกย่อยมาอีกเพียบ แต่ที่สำคัญที่อยากให้ลองสังเกตคือส่วนใหญ่ต้องจบปริญญาตรีแทบทั้งนั้น ดังนั้นน้องๆ คนไหนที่คิดว่าเล่นเกมให้เก่งแล้วจะสามารถทำงานในวงการเกมได้ในอนาคต คุณเข้าใจผิดนะครับ สุดท้ายคือการศึกษาสำคัญกว่าสิ่งอื่นใด ไอ้การเล่นเกมโดยละทิ้งการเรียนไปก็เหมือนการตัดโอกาสที่จะเข้าสู่วงการนี้ (หรือวงการอื่นๆ ด้วย) ไปด้วยนะครับ
**อาจจะมีคนที่เรียนไม่จบอะไรเลยแล้วได้ทำงานอยู่ในวงการเกมจริงๆ ในปัจจุบัน แต่เชื่อผมเถอะครับ มันเป็นเปอร์เซ็นต์ที่น้อยมากๆ จนไม่สามารถบ่งชี้อะไรได้เลย