สนามรบแห่งศตวรรศที่ 18 และสมองกลที่พัฒนาไปตามยุคสมัย
อาวุธปืนเป็นยุทโธปกรณ์หลักของทุกๆ กองทัพในศตวรรศที่ 18 แม้จะยังคงมีทหารม้า และอาวุธระยะประชิดอื่นๆ ให้ใช้งานอยู่บ้าง แต่โดยปกติแล้วการชิงชัยในสนามรบจะเน้นไปที่การจัดเรียงแนวยิงของเหล่าพลปืนเป็นหลัก ซึ่งวิธีที่ได้ผลที่สุดคือการสร้างพื้นที่สังหารโดยจัดเรียงพลปืนให้มีตำแหน่งองศาการยิงทับซ้อนกันเพื่อสร้างพื้นที่สังหารขึ้นมาจัดการกับข้าศึกที่อยู่ในจุดนั้น หรือจะซ้อนแถวทหารหลายๆ กองเพื่อให้รัศมีการยิงซ้อนกันก็ทำได้ (แต่มีโอกาสยิงที่แถวหลังจะยิงโดนแถวหน้าด้วยนะ) การพุ่งเข้าชาร์จของทหารม้าก็ยังคงเป็นกลยุทธ์ที่มีประสิทธิภาพ แต่ก็เพียงชั่วระยะเวลาหนึ่ง เมื่อทุกประเทศทำการวิจัยดาบปลายปืนสำเร็จแล้ว ก็เปรียบเสมือนพลปืนทุกคนถือหอกขนาดเล็กที่ยิงกระสุนได้เอาไว้ในมือ การนำทหารม้าพุ่งเข้าชาร์จสุ่มสี่สุ่มห้าอาจโดนดาบปลายปืนจ้วงสวนเอาได้ง่ายๆ แต่ถึงกระนั้นคุณก็ยังคงต้องการทหารม้าเพื่อจัดการกับปืนใหญ่ของฝ่ายตรงข้ามอยู่ดี เพียงแต่ในภาคนี้บทบาทของทหารม้าจะถูกจำกัดลงมากตามความเปลี่ยนแปลงของยุคสมัย อาจต้องใช้เวลาทำความคุ้นเคยสักพักจึงจะพอจับหลักรูปแบบการรบในยุคนี้ได้ จากนั้นคุณก็จะสามารถพัฒนากลยุทธ์การรบในแบบของตัวเองและพร้อมจะกรีธาทัพออกยึดครองโลกได้ดังประสงค์
ประโยชน์แฝงของการยืนเรียงแถวรบแบบนี้คือ สะดวกในการเก็บศพ
สวมเสื้อแดงแจ๋แบบนี้ ถึงบุกตอนกลางคืนไปก็คงช่วยพรางอะไรไม่ได้หรอกนะ
แต่ก็ใช่ว่าทุกอย่างจะหวานหมูอย่างที่คุณคิดหรือได้วางแผนเอาไว้ เพราะ AI แม่ทัพของศัตรูในภาคนี้ก็ได้รับการยกระดับขึ้นเช่นกัน คุณจะได้พบกับคู่ปรับที่ชาญฉลาด สามารถใช้กลยุทธ์ได้หลากหลาย และแก้แผนการรบของคุณได้อย่างถูกต้อง ในการเล่นนั้นจะพบว่าการตีทัพโอบล้อม AI ในภาคนี้ทำได้ค่อนข้างยาก เว้นแต่ฝ่ายตรงข้ามจะมีจำนวนน้อยกว่าจริงๆ และยังมีการแบ่งหน่วยลอบโจมตีอ้อมไปเจาะแผงหลังของเราบ่อยๆ นอกจากนี้ยังมุ่งเจาะแนวรบที่อ่อนแอของเรา (เช่น แถวทหารบางๆ ที่เราขยายออกเพื่อเพิ่มจำนวนการยิง) รวมถึงโจมตีแล้วถอย เพื่อล่อหลอกทหารของเราให้หลงเข้าไปในพื้นที่สังหารด้วย แม้จะยังไม่ฉลาดเว่อร์เทียบเท่ากับพวก AI ในเกมหมากรุก แต่ก็ต้องนับว่า AI ของแม่ทัพศัตรูใน Empire: Total War นั้นช่วยเพิ่มอรรถรสในการเล่นมากขึ้นกว่าเดิมเยอะ
จริงๆ แล้วเราหวังกันไว้ว่าจะได้ออกทะเลที่ “ลึก” กว่านี้
หนึ่งในจุดเด่นของภาคนี้ที่ได้รับการจับตามองเป็นอย่างมากก็คือ ในภาค Empire: Total War นี้ เราจะสามารถบัญชาการการรบทางน้ำด้วยตัวเองได้แล้ว ซึ่งภาคก่อนๆ นั้นจะต้องให้ AI ประมวลผลการรบอัตโนมัติสถานเดียวเท่านั้น เหล่าสาวกขาประจำจึงตื่นเต้นกันมากที่จะได้สัมผัสความอลังการของฉากยุทธนาวีแบบ Total War ซะที ซึ่งข่าวดีก็คือ มันสวยงามตระการตาอย่างที่ทุกๆ คนหวังไว้ รายละเอียดของเรือและฉากรบทางทะเลทำได้อย่างยอดเยี่ยม ตั้งแต่กราบเรือไปจนถึงเชือกขึงเสากระโดงแต่ละเส้น ลูกเรือแต่ละคนในอากัปกริยาต่างๆ ประกายไฟและควันปืนจากการยิงปืนใหญ่ รวมไปถึงภาพเศษไม้กระจัดกระจายเมื่อลูกปืนใหญ่เข้าปะทะลำเรือ
ข้อดีของฉากการรบทางน้ำก็คือ สวยงาม อลังการ และสามารถกดข้ามให้ AI ประมวลผลได้
ข่าวร้ายก็คือ นอกเหนือจากความสวยงามทางสายตาแล้ว ฉากการรบทางน้ำก็ไม่มีความประทับใจอื่นใดให้กับผู้เล่นอีก เนื่องจากความตื้นเขินของกลยุทธ์ที่สามารถใช้ได้ สิ่งที่คุณต้องทำก็มีแค่หันกราบเรือเข้าหาเป้าหมายให้ถูกด้านเท่านั้น คุณอาจเคยเห็นฉากการแล่นเรือชิงไหวชิงพริบกันอย่างสวยงามจากหนังบางเรื่อง (เช่น ไพเรทออฟเดอะแคริเบียน) แต่สิ่งนั้นแทบจะไม่มีโอกาสเกิดขึ้นเลยในการรบกันด้วยกองเรือจำนวนมากอย่างใน Empire: Total War การที่เรือนับสิบๆ ลำแล่นเข้าประจัญบานกันจะแปรสภาพเป็นความยุ่งเหยิงอย่างรวดเร็ว และการจะพลิกสถานการณ์เพื่อเอาชนะกองเรือที่มีจำนวนมากกว่า มีปืนเยอะกว่านั้นเป็นสิ่งที่ยากมากๆ จนแทบจะเป็นไปไม่ได้ ต่างกับการรบภาคพื้นดินที่กำลังพลขนาดเล็กสามารถพลิกชนะกองทัขนาดใหญ่ได้ด้วยการวางแผนการรบที่ดีพอ
เรือลำใหญ่กว่า มีปืนเยอะกว่า ย่อมชนะเสมอ คือสัจธรรมแห่งน่านน้ำนี้
กระสุนชนิดอื่นๆ นั้นหาโอกาสใช้งานจริงได้ยาก เพราะโดยปกติจะอาศัยแต่ Round Shot หมดแม็กซะมากกว่า
การได้ซัลโวเรือของข้าศึกให้กระจุยเป็นชิ้นๆ ก็เป็นการคลายเครียดที่ไม่เลว
แม้เรือทุกลำจะมีกระสุนปืนใหญ่สามชนิดให้คุณเลือกใช้ แต่โดยทั่วไปแล้วจะพบว่ามันสะดวกกว่ามากที่จะใช้แค่ Round Shot ในการจมเรือฝ่ายตรงข้ามให้เร็วที่สุด ทำให้การรบทางน้ำก็เหมือนการเล่นหมากฮอส ที่ตัวหมากทุกตัวมีความสามารถเหมือนกันเกือบทุกประการ ต่างกันแค่ใน Empire: Total War จะเพิ่มเงื่อนไขที่ว่าเรือของฝ่ายไหนจะบรรทุกปืนใหญ่ได้มากกว่ากันเข้าไปด้วย เพราะเหตุนี้แม้ความงดงามของการรบทางน้ำจะทำให้คุณประทับใจได้ในช่วงแรก แต่ด้วยการใช้แต่กำลังเข้าห้ำหั่นกันทำให้ขาดความดึงดูดในการเล่น จนคุณอาจกลับไปใช้ระบบประมวลผลอัตโนมัติเช่นเดิมแทนในที่สุด และเข้าไปควบคุมเองเพื่อชมความสวยงามของยุทธนาวีเป็นครั้งคราวเท่านั้น กระนั้นก็ไม่ได้หมายความว่าการรบทางน้ำไม่มีสนุกอย่างสิ้นเชิง ความรู้สึกสะใจเวลาได้ซัลโวเรือฝ่ายตรงข้ามกระจุยด้วยปืนใหญ่แบบหมดแม็กก็เป็นอะไรที่ได้อรรถรสไม่เลว เพียงแต่เมื่อเทียบกับความลึกของการรบภาคพื้นดินแล้วยังขาดเสน่ห์ดึงดูดใจอีกมาก
นอกเหนือจากความตื้นของทะเลแล้ว Empire: Total War ก็ยังมีจุดบกพร่องอีกเล็กน้อยให้พูดถึง เช่น ความซับซ้อนในการบริหารจัดการที่เพิ่มขึ้นจนอาจเป็นความยากในการเข้าถึงสำหรับผู้เล่นใหม่ (หรือแม้แต่ผู้เล่นเก่าบางคน) ระบบจัดเก็บภาษีแบบรวมทั้งทวีป ที่ทำให้การบริหารจัดการเฉพาะเมืองทำได้ลำบาก (ทำไมเราต้องลดภาษีของทั้งทวีปเพื่อเอาใจเมืองเมืองเดียวด้วยล่ะ) และเทิร์นการเล่นของ AI ที่ใช้เวลาค่อนข้างนาน รวมไปถึงตัวเกมเองก็ต้องการเครื่องพีซีสเป็กที่ค่อนข้างสูงเพื่อให้เล่นได้อย่างลื่นไหลอีกด้วย
ควันโขมงจากการยิงนั่น มีไว้เพื่อพรางดาบปลายปืนไม่ให้ทหารม้าเห็นนี่เอง
สาวกแมนยู เดินกลับบ้านอย่างสบายใจ หลังจากถล่มฟูแล่มไป 4 - 0
อาจไม่ถึงขั้นเพอร์เฟ็กต์ แต่ก็ใกล้เคียง
แม้จะมีข้อตำหนิอยู่บ้าง แต่โดยรวมแล้ว Empire: Total War ไม่เพียงรักษามาตรฐานเดิมของภาคก่อนๆ เอาไว้เท่านั้น แต่ยังยกระดับมาตรฐานของซีรีส์ให้สูงยิ่งขึ้นไปอีก ซึ่งเป็นสิ่งที่น้อยเกมจะทำได้ ด้วยความยอดเยี่ยมในการออกแบบและพัฒนา ความลึกในการวางแผนที่เพิ่มขึ้นโดยไม่สร้างความซับซ้อนในการเล่นมากจนเกินไป กลยุทธ์หลากหลายให้ผู้เล่นเลือกใช้ได้ทั้งในการรบและการบริหาร กราฟิกที่งดงาม ทำให้ได้ฉากการรบที่มีรายละเอียดสุดยอด แม้แต่แผนที่หลักก็ดูงดงามราวกับมีชีวิต เสียงประกอบในเกมก็ยังคงยอดเยี่ยม ได้ความรู้สึกของการเข้าสู่สงครามอย่างแท้จริง และการเล่นโหมดแคมเปญก็ถูกออกแบบมาเป็นอย่างดี แต่ละประเทศมีจุดเริ่มต้นที่ค่อนข้างเฉพาะทางและแตกต่างกัน ทำให้คุ้มค่าต่อการเล่นใหม่ด้วยประเทศอื่นๆ ทุกอย่างล้วนแล้วแต่รังสรรค์มาเป็นอย่างดี แม้ระบบการรบทางน้ำอาจไม่สุดยอดอย่างที่ทุกคนคาดหวัง แต่ก็เข้ามาเติมเต็มส่วนที่ขาดหายไปของซีรีส์ได้อย่างเหมาะสม และแม้จะมัดรวมข้อเสียทั้งหมดของเกม เข้าไว้ด้วยกัน มันก็จะกลายเป็นเพียงข้อบกพร่องเล็กๆ น้อยๆ เท่านั้นเมื่อเทียบกับความสนุกสุดยอดที่คุณจะได้รับจาก Empire: Total War การวางแผนขยายอาณาจักรเพื่อยึดครองโลก ไปจนถึงการควบคุมกองทัพเข้าบดขยี้ศัตรูในสนามรบ ล้วนแล้วแต่เป็นประสบการณ์ที่คอเกมวางแผนการรบไม่ควรพลาดด้วยประการทั้งปวง และแม้คุณจะเคยสัมผัสมันมาแล้วในภาคก่อนๆ ก็ยังคงคุ้มค่าที่คุณจะทำมันอีกครั้งในภาคนี้
ข้อดี: การออกแบบที่ชาญฉลาดและใส่ใจในทุกรายละเอียด, ความลุ่มลึกทั้งในด้านการบริหารจัดการและด้านกลยุทธ์, สงครามขนาดใหญ่ที่ได้อรรถรสสุดๆ
ข้อด้อย: ความซับซ้อนในการเล่นเพิ่มขึ้น, ระบบการรบทางน้ำที่ค่อนข้างพื้นๆ, เทิร์นของ AI ใช้เวลานานมาก, ต้องการเครื่องพีซีสเป็กสูง
โดยรวม: สุดยอดเกมวางแผนการรบที่ยอดเยี่ยมที่สุดในซีรีส์ Total War ขณะนี้ หากคุณเป็นคอเกมวางแผนการรบ และเครื่องของคุณสามารถรองรับการเล่น Empire: Total War ได้ ก็ไม่มีเหตุผลใดที่คุณจะไม่แสวงหามันมาไว้ในเครื่องของคุณ
บทความนี้มาจากนิตยาสาร Future Gamer