วันนี้เราจะมาเรียนดนตรีจากเกมกันครับ อ่ะ! อ่ะ! ไม่ได้เรียนจากพวกมิวสิคเกมอย่าง Guitar Hero
หรือ Rock Brand นะครับ แต่เราจะไปเรียนดนตรีจากเกมภาษา ซึ่งเกมนั้นก็คือ “Eternal Sonata” หรือภาคญี่ปุ่นที่มีชื่อว่า “Trusty Bell” นั่นเอง
เนื้อหาของเกมจะว่าด้วยเรื่องราวในฝันของคีตกวี นักเปียโนชื่อก้องโลก “เฟรเดริค ฟรังซัวส์ โชแปง“ (Frederic Francois Chopin) ในช่วงเวลาก่อนที่เขาจะหมดลมหายใจ ความทรงจำทั้งหมดสะท้อนภาพออกมาเป็นความฝันครั้งสุดท้าย สะท้อนมาแบบไหน? คงมีหลายคนที่ได้เล่นจบแล้วคงมึนกับเนื้อเรื่องไม่น้อย การทำความเข้าใจเนื้อเรื่องของ Eternal Sonata ก่อนอื่นเราต้องนึกอยู่เสมอว่านี่มันคือความฝันของนักดนตรีคนนึง ความฝันนั้นเกิดจากประสบการณ์ที่เราเจอในชีวิตจริง เมื่อใดที่นอนหลับเรื่องราวที่ได้เจอในตอนตื่น มันจะผันแปรเปลี่ยนกลายเป็นความฝัน... อ่านแล้วดูงงๆ ใช่มั้ย งั้นผมขอยกตัวอย่างมาสักเรื่องสองเรื่อง เล่าเปรียบเทียบให้ได้อ่านกันนะครับ
โชแปงเป็นชาวโปแลนด์ เกิดปี 1810 และถึงแก่กรรมในปี 1849 มีอายุรวมทั้งหมด 39 ปี เขามีพี่น้องทั้งหมดสี่คน โดยเขาเป็นคนรองและเป็นลูกชายเพียงคนเดียว นอกนั้นเป็นผู้หญิงหมด โชแปงมีน้องสาวที่สนิทๆ ชื่อว่า “เอมิเลีย” เป็นเรื่องน่าเศร้าที่เอมิเลียต้องเสียชีวิตก่อนวัยอันควร จากไปด้วยวัยเพียง 14 ปี ป่วยตายด้วยวัณโรค
เหตุการณ์นี้สะเทือนใจของโชแปงมาก เป็นปมในใจเขามาเนิ่นนาน ซึ่งเรื่องราวของเอมิเลียเป็นที่มาของเนื้อเรื่องใน Eternal Sonata นั่นเอง เพราะว่าโพลก้านางเอกของเกม เป็นตัวแทนของเอมิเลียในฝันของโชแปงครับ
โลกใน Eternal Sonata คนที่สามารถใช้เวทมนตร์ได้ ถือว่าเป็นคนป่วยร้ายแรง ผู้คนจะรังเกียจไม่อยากเข้าใกล้ กลัวจะติดต่อ ซึ่งเมื่อเปรียบเทียบกับโลกความเป็นจริงในสมัยของโชแปง วัณโรคถือเป็นโรคร้ายแรง สังคมรังเกียจ สิ่งที่เอมิเลียได้เจอจากการป่วยเป็นวัณโรคก็เหมือนกับการกระทำที่โพลก้าได้รับจากคนรอบข้าง เมื่อรู้ว่าเธอสามารถใช้เวทมนตร์ได้
จำได้ว่า ตอน Eternal Sonata ของ Xbox 360 ออกวางจำหน่าย ในรีวิวของ EGM เมืองนอกให้หมายเหตุบ่นมาว่า “Waltz” ชื่อตัวร้ายในเกมนี้เห่ยมาก อืม... การตั้งชื่อในเกมนี้มีความหมายแฝงไว้หมดนะครับ อย่างเช่น ชื่อ โพลก้า (Polka) นางเอกของเกม มันก็มีเหตุผลในตัวของมันเอง
Polka เป็นรูปแบบการเต้นรำประเภทหนึ่ง มีจังหวะท่วงท่าสนุกสนานร่าเริง มีแหล่งกำเนิดมาจากโบฮีเมีย ซึ่งเป็นอาจารย์สอนดนตรีคนแรกของโชแปง เป็นชาวโบฮีเมีย อาจารย์ท่านนี้เป็นคนวางรากฐานดนตรีให้โชแปง ดังนั้น Polka จึงเป็นอะไรที่โชแปงคุ้นเคยเป็นอย่างดี เหตุผลอีกข้อนึง Polka แปลว่า หญิงสาวชาวโปแลนด์ก็ได้ด้วยนะครับ
คราวนี้เรามาดูชื่อ Waltz ที่เขาบ่นๆ กัน มาแงะดูซิว่ามันมีความหมายอะไรซ่อนอยู่ รู้จักเพลงจังหวะวอลทซ์กันมั้ย เพลงที่เขาไว้ใช้เต้นรำเต้นลีลาศกันน่ะ ถ้านึกไม่ออกก็ไปหาเพลงของสุนทราภรณ์มาฟัง มีหลายเพลงที่ใช้จังหวะวอลทซ์บรรเลง “วอลทซ์” รากฐานมันมาจากเพลงเต้นรำของเยอรมันและออสเตรีย ในสมัยที่โชแปงมีชีวิตอยู่โปแลนด์มาตุภูมิของเขาโดนออสเตรีย รัสเซีย และปรัสเซีย (เยอรมันในสมัยก่อน) ซึ่งเป็นประเทศเพื่อนบ้าน เข้ามารุกรานก่อสงคราม ต้องตกเป็นเมืองขึ้น หนำซ้ำชาวโปแลนด์ต้องโดนกดขี่ข่มเหง จากสงครามนี้ทำให้โชแปงต้องลี้ภัยสงครามไปอยู่ฝรั่งเศส จนถึงแก่กรรมก็ไม่มีโอกาสได้กลับมาตุภูมิ
การกระทำของ Waltz ในเกมก็เหมือนๆ กับที่ประเทศเพื่อนบ้านทำกับโปแลนด์ในสมัยนั้น โชแปงเป็นคนรักชาติมากครับ หลายครั้งที่เขาจัดคอนเสิร์ตก็เพื่อหาเงินสนับสนุนกองกำลังกู้ชาติของโปแลนด์ เรื่องประเทศชาติบ้านเกิดเมืองนอนโดนรุกราน เป็นสิ่งที่ระลึกอยู่ในใจของโชแปงมาตลอดจนวันสุดท้ายของชีวิต
Eternal Sonata เกมนี้นะครับ ถ้าเป็นคนที่มีพื้นฐานทางทฤษฎีดนตรีอยู่บ้าง เล่นแล้วจะรู้สึกสนุกเป็นพิเศษเพราะบรรดาชื่อตัวละคร สถานที่ในเกม ล้วนมาจากศัพท์ทางดนตรีเพื่อให้ท่านทั้งหลายที่กำลังเล่นเกมนี้อยู่ หรือเล่นจบไปแล้ว เข้าใจเจตนาของทีมงานผู้สร้างมากขึ้น ผมจะอธิบายความหมายบางชื่อให้ ใจจริงก็อยากอธิบายทั้งหมดทุกคำที่ใช้ในเกม แต่มันเยอะมากๆ เดี๋ยวหน้ากระดาษจะไม่พอ ขอเน้นเฉพาะตัวละครและสถานที่ที่น่าสนใจ ทั้งนี้เพื่อไม่ให้อ่านแล้ววิชาการจัดมากไป อ่านแล้วจะมึนเสียก่อน ดังนั้นผมจะพยายามเขียนให้อ่านเข้าใจง่ายๆ ผิดเพี้ยนความหมายประการใด ขออภัยท่านผู้รู้ไว้ล่วงหน้าครับ
ตัวละคร
Solfege - แม่ของ Polka หญิงม่ายที่อาศัยอยู่กับลูกสาวเพียงลำพัง
“Solfege” หมายถึง การฝึกทักษะฟังเสียง (Ear Training) เสียงโน้ตตัวอะไร คีย์อะไร คอร์ดไหน เป็นพื้นฐานที่นักดนตรีทุกคนจำเป็นต้องพึงมี
Allegretto - พระเอกของเกม
“Allegretto” หมายถึง จังหวะที่ค่อนข้างเร็ว ในเพลงซิมโฟนี่และคอนแชร์โต ช่วงจังหวะนี้มักจะใช้ในท่อนสุดท้าย
Beat - น้องชายของ Allegretto
“Beat” หมายถึง จังหวะเคาะให้หนึ่งห้องเพลงเป็นการนับจังหวะ เช่น ในหนึ่งห้องเพลงมีสี่จังหวะ ก็จะนับเป็น ...หนึ่ง และ สอง และ สาม และ สี่... การนับจังหวะแบบนี้แหละครับ เราเรียกว่า “Beat”
Salsa - เด็กซ่าส์ผมแดง ผู้พิทักษ์ป่าอะโกโก้
“Salsa” เป็นรูปแบบการเต้นรำประเภทหนึ่ง มีถิ่นกำเนิดมาจากสเปน แล้วพัฒนาต่อยอดนิยมเต้นกันในแถบลาตินอเมริกา ผู้หญิงที่เต้น Salsa เก่งๆ จะดูเซ็กซี่ดีครับ
March - น้องสาวของ Salsa เป็นผู้พิทักษ์ป่าอะโกโก้เหมือนกับพี่สาว
“March” คือ ดนตรีที่ใช้ในการเดินสวนสนาม มีจังหวะที่ฟังดูคึกคัก
Viola - คนเลี้ยงแกะแสนสวย
“Viola” คือ เครื่องดนตรีประเภทเครื่องสาย มีขนาดใหญ่กว่าไวโอลิน และมีเสียงที่ต่ำกว่าเล็กน้อย ไปทางเสียงนาสิกโน้ต (เสียงออกจมูก)
Falsetto - สาวเท่ต่อยหนัก เธอจะอยู่ในกลุ่มผู้ต่อต้าน Waltz
“Falsetto” คือ การร้องเพลงโดยดัดเสียงให้สูงกว่าปกติ
Claves - สาวสวยผมชมพู เธอจะอยู่ในกลุ่มผู้ต่อต้าน Waltz เช่นกัน
“Claves” เป็นเครื่องให้จังหวะประเภทหนึ่ง มีลักษณะเป็นแท่งไม้สองแท่งเล็กๆ
Jazz - ผู้นำกลุ่มต่อต้าน ตัวละครตัวนี้ชื่อภาคญี่ปุ่นจะเป็น Jitterbug
“Jazz” เป็นแนวดนตรีประเภทหนึ่ง มีต้นกำเนิดมาจากชาวผิวสี นำจังหวะแอฟริกันมาประยุกต์กับดนตรีของคนขาว
“Jitterbug” เป็นรูปแบบการเต้นรำ โดยใช้จังหวะสวิงแจ๊ส มีท่วงท่าที่เร้าใจ สนุกสนาน
Crescendo - เจ้าชายแห่ง Baroque อาณาจักรที่กำลังถูก Waltz รุกราน
“Crescendo” แปลว่า เพิ่มเสียงดังขึ้นเรื่อยๆ
Serenade - เจ้าหญิงแสนสวย
“Serenade” คือ เพลงที่แต่งขึ้นมา บรรเลงโดยเครื่องดนตรีกลุ่มเล็กๆ นิยมใช้เครื่องเป่าลมไม้และเครื่องสาย ท่วงทำนองบทเพลงจะว่าด้วยเรื่องความรักและเวลายามเย็น
* ในเวอร์ชั่น 360 เราไม่สามารถนำ Crescendo กับ Serenade เข้าปาร์ตี้เป็นพวกได้ เป็นแค่ NPC ตามเนื้อเรื่องในเกม แต่ในเวอร์ชั่น PS3 สามารถใช้งานทั้งสองคนนี้ได้ครับ
Fugue - ตัวร้ายโรคจิตที่เห็นการฆ่าฟันเป็นเรื่องสนุก เขาเป็นลูกน้องของ Waltz
“Fugue” เป็นลักษณะการประพันธ์เพลงประเภทหนึ่ง นิยมใช้ในสมัยบาโรก และเป็นรูปแบบที่มีการพัฒนาแตกแขนงใช้มาจนถึงปัจจุบัน
Tuba - ตาลุงมุทะลุ มีหน้าที่ดูแลความเรียบร้อยในเมืองของ Waltz
“Tuba” เป็นเครื่องดนตรีประเภทเครื่องเป่าทองเหลือง มีระดับเสียงที่ต่ำ ถือว่าเป็นเครื่องเป่าเสียงเบส
Rondo - มือสังหารหญิงของ Waltz
“Rondo” เป็นรูปแบบทำนองเพลงประเภทหนึ่ง
โดยจะมีทำนองหลักเล่นสลับกับทำนองอื่น เล่นกลับไปกลับมา คอยเสริมแต่งไปเรื่อยๆ แต่ยังคงเน้นทำนองหลักอยู่ ทำให้ลักษณะของเพลงจะฟังดูแจ่มใส ว่องไว สนุกสนาน
Legeto - นักเล่นแร่แปรธาตุ ที่ปรึกษาของ Waltz
“Legeto” หมายถึง การเล่นดนตรีให้เสียงต่อเนื่อง
สถานที่ในเกม
Tenuto - หมู่บ้านของ polka
“Tenuto” แปลว่า ยืดเสียงออกไป เล่นตัวโน้ตตัวนั้นให้เสียงยาวๆ
Ritardando - ชื่อเมืองที่พวก Allegretto อยู่
“Ritardando” คือ การเล่นดนตรีให้ช้าลง ลดความเร็วของจังหวะลงมาทีละเล็กละน้อย
Agogo - ป่าที่ Salsa และ March ดูแลอยู่
“Agogo” เห็นชื่อแล้วอย่าเพิ่งไปนึกถึงเต้นรูดเสาเน้อ อะโกโก้ คือ เครื่องเคาะให้จังหวะขนาดเล็ก มีลักษณะเสียงที่สดใส
Chorus - ทุ่งหญ้าที่ Viola เลี้ยงแกะ
“Chorus” คำคำนี้น่าจะคุ้นตาคุ้นหูกันดี ซึ่งมีความหมายสองอย่าง ความหมายแรกหมายถึง ส่วนที่ต้องร้องซ้ำในเพลง หรือที่เราเรียกกันว่าท่อนฮุคนั่นแหละครับ อีกความหมายหนึ่ง หมายถึง กลุ่มนักร้องประสานเสียง
Fermata - ป้อมปราการ ป้องกันทางไปเมือง Forte
“Fermata” มีความหมายสองอย่างคือ เพิ่มเวลาลากเสียงตัวโน้ตให้ยาวขึ้น หรือจะเป็นการหยุดเสียงก็ได้
Hanon - ทางผ่านไปเมือง Forte
“Hanon” เป็นแบบฝึกหัดเอาไว้ฝึกกำลังนิ้ว สำหรับคนที่เล่นเปียโน
Forte - เมืองที่ Waltz และพรรคพวกปกครองอยู่
“Forte” แปลว่า เล่นเสียงให้ดังๆ
Glissando - หน้าผาข้างเมือง Forte
“Glissando” คือ การเล่นโน้ตหลายเสียงติดต่อกันโดยเลื่อนไป อ่านแล้วงงๆ ใช่มั้ย งั้นอธิบายให้เห็นภาพง่ายๆ ลองใช้นิ้วโป้งรูดแป้นคีย์บอร์ดจากซ้ายไปขวา หรือขวาไปซ้ายนั่นแหละครับ เสียงที่ได้เราเรียกว่า “Glissando”
Baroque - ประเทศเพื่อนบ้านของ Forte
“Baroque” เป็นยุคดนตรีในช่วงศตวรรษที่ 17-18 เพลงในแบบ Baroque จะเน้นความอลังการ ฟังดูหรูหรา รายละเอียดมากมาย
Elegy - นครแห่งความตาย
“Elegy” คือ บทเพลงที่ใช้สำหรับการไว้อาลัย จะมีท่วงทำนองที่เศร้าโศก
Xylophone - หอคอยกลางเมือง Elegy
“Xylophone” บ้านเราเรียกว่าระนาดฝรั่ง หรืออีกชื่อนึงที่คุ้นหูกันดี “นิ้งหน่อง” ตอนเด็กๆ สมัยเรียนประถม มัธยม ใครเข้าวงโยธวาทิตน่าจะเคยได้สัมผัสเครื่องดนตรีชิ้นนี้
Double Reed - หอคอยดันเจี้ยนสุดท้าย
“Double Reed” หมายถึง ประเภทเครื่องเป่าลมคู่ เครื่องดนตรีชนิดนี้ก็ได้แก่ โอโบ บาสซูน ดับเบิ้ลบาสซูน และคอร์ แองเกลส์ เสียงเครื่องเป่าลมคู่จะมีเสียงที่ไพเราะ ฟังดูลื่นไหลเป็นธรรมชาติ ให้กลิ่นอายของดินแดนตะวันออก
Unison - ดันเจี้ยนลับ
“Unison” หมายถึงการประสานเสียงไปในทางเดียวกัน นักร้องที่ประสานเสียงทาง Unison ตัวอย่างที่ดีก็เช่น The Bee Gees
รู้ความหมายที่มาของชื่อแล้ว ก็หวังว่าจะช่วยให้ทุกท่านเล่นเกมนี้แล้วรู้สึกสนุกขึ้นมาอีกนิด ในตอนช่วงเปลี่ยนบท ที่มีประวัติของโชแปงขึ้นมาให้อ่าน พร้อมเพลงคลาสสิกของโชแปงคลอมา ขอแนะนำว่า อย่าข้ามจุดนั้นครับ กรุณาอ่านสักหน่อย มันจะช่วยให้เราทำความเข้าใจเนื้อเรื่องในเกมมากขึ้น รวมทั้งบทเพลงของโชแปงที่นำมาบรรเลงนั้น ล้วนเป็นบทเพลงที่มีความหมายอยู่ในเรื่องราวชีวประวัติของเขา
เอาล่ะครับ เห็นสมควรแก่เวลาและหน้ากระดาษ สำหรับฉบับนี้ก็ขอลาเพียงเท่านี้ มีอะไรติชมหรืออยากรู้อะไรเพิ่มเติมมากกว่านี้ ถามไถ่แนะนำมาได้เต็มที่ ยินดีรับฟังเสมอ ขอบคุณครับ : )