รีวิวหนัง ท่าแร่ - ไม่ได้สมบูรณ์แบบ แต่เป็นหนังผีไทยรสใหม่ที่ทั้งอร่อยและน่าสนใจในคำเดียว

มันจะมีภาพยนตร์บางเรื่องที่แค่ขึ้นชื่อผู้กำกับและเครดิตของเขามาเราก็รู้สึกครั่นเนื้อครั่นตัวหรือปักธงเอาไว้แล้วว่าจะต้องดูหนังของเขาแน่ๆ สำหรับผมเองที่อาจจะไม่ได้รู้สึกพิเศษกับหนังผีไทยนักโดยเฉพาะกับหนังผีตามขนบดั้งเดิมที่ฉายกันมาหลายต่อหลายปี ชื่อของ "พี่คุ้ย" ธวีวัฒน์ วันทา ผู้กำกับแฟรนไชส์หนังผีพันล้านอย่าง ธี่หยด 1 และ 2 เป็นดั่งเมสซิยาห์ที่มาปลดเปลื้องความติดค้างในใจบางอย่าง และทำให้ผมรู้สึกสนใจหนังผี "ในแนวทางใหม่ๆ" มากขึ้น เพราะผมค่อนข้างเอนจอยกับธี่หยด 2 มากๆ ยกให้เป็นหนึ่งในหนังผีที่ชอบสุดในชีวิตกันเลย

พอมา ท่าแร่ การโปรโมตโดยโบลด์ชื่อของพี่คุ้ยก็ค่อนข้างได้ผลกับผมมากๆ เพราะมันดึงให้ผมรู้สึกสนใจมันได้ ก่อนจะทวีความอยากดูมากขึ้นเรื่อยๆ เมื่อเริ่มหาข้อมูลและพบว่าหนังเรื่องนี้น่าจะนำความคอนทราสต์บางอย่างที่น่าสนใจมาสู่แวดวงหนังผีไทย คือแค่เอาบาทหลวงมาไล่ผีชาวบ้านก็ว้าวประมาณหนึ่งแล้ว แต่เราสนใจเหลือเกินว่าหนังจะเบลนด์ทุกอย่างให้เข้ากันยังไง หรือจะมีทางลงอย่างไร ซึ่งหลังจากภาพยนตร์จบลง ผมพบว่าภาพยนตร์มีจุดที่ตัวผมเองรู้สึกว่าอยากเรียกร้องมันมากกว่านี้ในหลายๆ จุดเพื่อความสมบูรณ์ที่มากขึ้น แต่ขณะเดียวกันหลายๆ ฉากหลายๆ ซีนก็มีความใหม่และพิเศษมากพอที่จะทำให้ผมเกิดความรู้สึกล้นปรี่ และอยากเอาใจช่วยให้มันทำเงินเพื่อเป็นเครื่องพิสูจน์ความสำเร็จ แม้ว่าจริงๆ ตัวหนังจะประสบความสำเร็จในเป้าประสงค์ของตัวมันเองไปแล้วก็ตาม

เรื่องย่อของท่าแร่คิดว่าหลายๆ คนน่าจะเคยผ่านตากันบ้างแล้วกับการเป็นชุมชนคาธอร์ลิคขนาดใหญ่ในไทยที่ยังคงมีประเพณีหรือพิธีกรรมโบราณเป็นส่วนหนึ่งของชีวิต วันหนึ่งเกิดผิดธรรมชาติขึ้นกับคนในหมู่บ้าน "แม่เมืองโสภา" หมอเหยาคนดังของหมู่บ้านจึงเข้ามาคลี่คลายสถานการณ์ โดยที่ทางศาสนจักรก็ส่ง "บาทหลวงเปาโล" ซึ่งถือว่าเป็นบาทหลวงผู้เชี่ยวชาญการจัดการเรื่องเหนือธรรมชาติซึ่งมีอยู่เพียง 28 คนทั่วประเทศ เข้ามาจัดการด้วยเช่นกัน โดยไม่อาจรู้เลยว่าเหตุการณ์นี้จะตึงมือพวกเขาขนาดไหน

สิ่งที่ผมชอบมากๆ ของท่าแร่ก็คือการที่มันเป็นหนังผีโดยที่ผีในเรื่องเป็นผีที่อยู่ในตำนานพื้นบ้าน เป็น Folk Lore ที่มีเรื่องเล่ารองรับในตัวมันเอง ไม่ใช่แค่ผีตาสีตาสาที่ถูกฆ่าแล้วต้องแค้น การนำเรื่องราวพื้นบ้านมาปรับใช้ทำให้เกิดเอฟเฟกต์ต่อผู้ชมในหลายระดับ คือคนที่ไม่รู้จัก ก็จะสงสัยว่านี่คืออะไร แต่หากใครที่เคยฟังมาบ้าง หรือได้ยินผ่านรายการเรื่องเล่าผีๆ (ซึ่งบูมในไทยอย่างมากในตอนนี้) ก็จะเริ่มเก็ตมากขึ้นว่าผีตนนี้น่าจะทำอะไรได้บ้าง หรือมีฟังก์ชั่นยังไงบ้าง ผู้ชมจะได้คิดตามไม่มากก็น้อย ไม่ใช่แค่วิญญาณแค้นที่ตามจองเวรตัวเอกไม่เลิกรา

เรื่องที่ชอบอีกอย่างคือการให้คำตอบของหนังต่อคำถามที่ว่าตัวตนจากความเชื่อที่ต่างกันจะใช้วิธีของต่างความเชื่อมาจัดการได้ไหม ซึ่งวิธีการที่ท่าแร่ใช้นั่นไม่ซับซ้อนแต่มีประสิทธิภาพทั้งในการให้คำตอบและช่วยดำเนินเรื่องราว โดยการอนุมานเอาว่าทุกเรื่องผีมันคือเรื่องของสิ่งเหนือธรรมชาติ หรือพูดภาษาบ้านๆ ว่า "ผีก็คือผี" และการจะไล่หรือกำจัดก็คือการหยิบยืมพลังประเภท Divine Power หรืออาจจะเป็นพลังรูปแบบเดียวกันแต่สูงชั้นกว่ามาใช้ ซึ่งนั่นนำมาสู่หลายๆ ฉากในองค์ที่ 3 ซึ่งค่อนข้างทำได้น่าประทับใจมากทีเดียว

ท่าแร่ยังสามารถถ่ายทอดความเป็นพหุวัฒนธรรมของตัวชุมชนได้เป็นอย่างดี แม้จะต่างความเชื่อแต่ก็อยู่ร่วมกันได้ ใช้ชีวิตกันแบบอะลุ่มอะหล่วยไม่จำเป็นต้องเลือกอย่างใดอย่างหนึ่ง ไม่มีการตัดสินว่าความเชื่อของใครที่ถูกต้องหรือใครดีกว่าใคร ทุกความเชื่อสามารถเกิดผลหากปฏิบัติชอบหรือศรัทธาจนมากพอ ไม่เท่านั้นตัวหนังยังไม่เลือกใช้เซ็ตติ้งย้อนยุค แต่เลือกยุคปัจจุบันไปเลย ดังนั้นแม้อาจจะเป็นชุมชนที่อยู่ไกลจากตัวเมือง แต่โทรศัพท์มือถือหรือการไลฟ์สด รวมไปถึงการถ่ายคลิปต่างก็หยั่งรากซึมอยู่ในชีวิตประจำวันของเหล่าตัวละครแลัว และหนังยังมีฉากไทอินสินค้าด้วยไอเดียที่เจ๋งเลย ผู้ชมได้ยิ้มและไม่ประดักประเดิดจนเกินไป

อีกอย่างที่ดูเป็นความตั้งใจของผู้กำกับแต่ผมชอบมากๆ ก็คือการพยายามวางสิ่งของหรือคนที่มีความคอนทราสต์ต่อกันในความคิดของผู้ชมไว้ในเฟรมเดียวกันบ่อยมากๆ และผู้ชมจะมีความคิดอยู่ตลอดว่ามันจะเวิร์คจริงเหรอ? ก่อนจะทำให้เห็นว่าถึงจะต่างกันก็เข้าขากันและเกิดความเวิร์คได้ มีฉากหนึ่งช่วงท้ายเรื่องที่เป็นการรวมอะไรเหล่านี้ไว้ในซีนเดียวแต่เซอเรียลสุดๆ มันอาจเป็นซีนสั้นๆ แต่นี่คือเมจิกต์โมเมนต์ในหนังของผมเลย นอกจากนี้เหล่าแคสต์นักแสดงก็สุดโหด รวมมาแต่ยอดฝีมือทั้งนั้น ตัวหนังยังแอบหยอดโมเมนต์ระหว่างบาทหลวงกับแม่เมืองโสภาเอาไว้พอหอมปากหอมคอ อยู่ในปริมาณพอเหมาะ มันบางจนอาจไม่คิดอะไร แต่ถ้าเป็นชาวสมองไหลก็จะดีเทคเจอได้ไม่ยากเช่นกัน

ทั้งหมดทั้งมวลมันทำให้ท่าแร่กลายเป็นหนังผีไทยรสชาติแบบใหม่ ที่แม้อาจจะยังมีบางเรื่องที่ไม่ลงตัวเช่นว่าช่วงเฉลยมันง่ายไป ไม่มีชุดข้อมูลพอให้คนคิดตาม หรือรายละเอียดเยอะเกินจนผู้ชมตามไม่หมดเก็บไม่ทัน ท่าแร่ยังคงเป็นหนังผีที่พิเศษมากๆ สำหรับผมในรอบหลายปีมานี้ จะไปเทียบกับธี่หยดก็คงไม่แฟร่นัก เพราะหนังคนละมู้ดและท่าแร่จริงจังในตัวเองพอสมควร ทั้งมันอาจจะไม่ใช่หนังผีที่เน้นความน่ากลัวขั้นสุด แต่ก็ยังพอมีฉากชวนเหวอ และทดแทนด้วยความสนุกรสใหม่ที่ไม่อาจหาได้จากหนังผีไทยเรื่องไหน

ส่วนตัวแล้วผมเชียร์ท่าแร่มากๆ อยากให้มันทำเงิน และกลายเป็นรากฐานของหนังไทยหลายๆ เรื่องที่อาจจะหยิบตำนานผีพื้นบ้านมาทำในท่วงท่าจังหวะที่คล้ายๆ กันเพิ่มเติมหลังจากนี้ หรือไม่งั้นก็ยังอยากจะได้ดูภาคต่อที่อาจจะดำเนินเรื่องในภูมิภาคอื่นบ้างก็ได้ เพราะผมยังอยากเห็นบาทหลวงเปาโลกลับมาวาดลวดลายอีกหลายๆ ครั้งแม้จะไม่ใช่ในอเวนเจอร์ส ดูมสเดย์ก็ตาม