ณัฐพงษ์ วิรุฬหกุล
- ข้อมูลจากนิตยสาร Future Gamer Iss.220
หลังจากที่เราได้อารัมภบทกันเสียเหยียดยาวในเดือนที่ผ่านมาเกี่ยวกับที่มาของ สงครามร้อยปี ว่ามีที่มาที่ไปอย่างไร สำหรับในฉบับนี้ ก็ถึงเวลาที่เราจะมาเข้าเรื่องกันเสียทีโดยเหตุการณ์ที่เราจะกล่าวถึงต่อไปนี้ก็คือสิ่งที่เกิดขึ้นหลังจากที่พระเจ้าเอ็ดเวิร์ดที่ 3 แห่งอังกฤษนำกำลังบุกขึ้นสู่ยุโรปแผ่นดินใหญ่ในปี ค.ศ. 1337 ครับ
ก็เหมือนดังเช่นที่ผมได้กล่าวไว้ในฉบับก่อน สงครามร้อยปี ไม่ใช่สงครามที่เกิดขึ้นและดำเนินต่อเนื่องยาวนานเป็นเวลาถึงร้อยปี แต่เป็นคำที่ใช้เรียกสงครามระหว่างอังกฤษและฝรั่งเศสที่เกิดขึ้นหลายต่อหลายครั้งในช่วงเวลาหนึ่งร้อยปีโดยถ้าไม่นับรวมสงครามยิบย่อยแล้ว สงครามร้อยปีจะแบ่งออกเป็น 3 ช่วงด้วยกันก็คือ สงครามของพระเจ้าเอ็ดเวิร์ด (Edwardian’s Phase), สงครามของพระเจ้าชาร์ล (Caroline’s Phase) และสงครามของพระเจ้าเฮนรี่ (Lancastrian Phase)
สงครามของพระเจ้าเอ็ดเวิร์ด เป็นสงครามที่เกิดขึ้นในช่วงปี ค.ศ. 1337 - 1360 โดยสงครามในครั้งนี้ก็คือจุดเริ่มต้นอย่างเป็นทางการของสงครามร้อยปี
ในช่วงแรกของสงครามอังกฤษประสบปัญหาอย่างหนักในด้านการเงินอีกทั้งยังโดนกองเรือของฝรั่งเศส (ซึ่งส่วนใหญ่คือชาวเจนัวร์ที่ถูกจ้างมา) บุกขึ้นปล้นและโจมตีเมืองริมชายฝั่งตลอดแนวทางทิศใต้ แถมกองทหารที่ปักหลักอยู่ในแกสโคนีก็ไม่อาจที่จะช่วยอะไรได้มากนักเพราะถูกทัพใหญ่ของฝรั่งเศสไล่ตามติดจนต้องถอยหนีไปทั่ว ในช่วงปีแรกๆ ของสงคราม โดยรวมแล้วสถานการณ์นับได้ว่าเป็นใจต่อฝรั่งเศสมากๆ จนกระทั่ง...
...ในวันที่ 24 เดือนมิถุนายน ปี ค.ศ. 1340 กองเรือของอังกฤษสามารถที่จะมีชัยเหนือกองเรือของฝรั่งเศสได้ที่สลุยส์ (Sluys) และส่งผลให้กองเรือของฝรั่งเศสถูกทำลายไปเกือบทั้งหมด นี่เองส่งผลให้อังกฤษสามารถควบคุมช่องแคบอังกฤษไว้ได้ทั้งหมด การรุกรานของฝรั่งเศสตามแนวชายฝั่งทางใต้จึงหยุดลง แต่ก่อนที่กองทัพทั้งสองฝ่ายจะได้ต่อสู้กันจนถึงแพ้ชนะ ทั้งสองฝ่ายก็เริ่มที่จะประสบปัญหาทางการเงินอันเป็นผลมาจากสงคราม อังกฤษและฝรั่งเศสจึงตกลงที่จะเจรจากันพักรบชั่วคราว
แต่ยังไม่ทันที่จะได้พักกันจนหายเหนื่อย ในวันที่ 30 เมษายน ปี ค.ศ. 1341 ดยุกจอห์นที่ 3 แห่งบริตทานีได้เสียชีวิตลงโดยไร้ซึ่งทายาท อังกฤษและฝรั่งเศสจึงได้เข้ามาแทรกแซงโดยการพยายามสนับสนุนให้คนของตนขึ้นครองบริตทานีแทน นี่เองคือมูลเหตุที่ทำให้อังกฤษและฝรั่งเศสต้องเผชิญหน้ากันและส่งผลให้สงครามระหว่างทั้งสองฝ่ายเริ่มต้นขึ้นอีกครั้ง
หลังจากที่สงครามดำเนินมาเรื่อยๆ แบบเนือยๆ อยู่นาน ในวันที่ 12 กรกฎาคม ปี ค.ศ. 1346 พระเจ้าเอ็ดเวิร์ดก็ได้นำกำลังพลที่มีจำนวนกว่า 7,000 นายบุกขึ้นสู่นอร์มันดี เมื่อได้ทราบข่าวดังนั้น พระเจ้าฟิลิปก็ได้ส่งกองทัพเข้ารับมือโดยทันที นี่เองส่งผลให้เกิดการรบครั้งสำคัญขึ้นสองครั้งก็คือ Battle of Caen (26 กรกฎาคม) และ Battle of Blanchetaque (24 สิงหาคม)
โดยการรบทั้งสองครั้งเป็นกองทัพของพระเจ้าเอ็ดเวิร์ดที่ได้รับชัยชนะ และหลังจากนั้นแค่เพียงสองวัน ในวันที่ 26 สิงหาคม ปี ค.ศ. 1346 การรบครั้งสำคัญและถูกกล่าวถึงมากที่สุดครั้งหนึ่งบนหน้าประวัติศาสตร์ก็ได้เกิดขึ้น การรบครั้งนั้นก็คือการรบที่เราต่างก็รู้จักกันดีในชื่อ The Battle of Crecyนั่นเองครับ
ในการรบครั้งนี้ จริงอยู่ที่ว่ากองกำลังของอังกฤษนั้นจะมีน้อยกว่าฝ่ายฝรั่งเศสมาก (ไม่มีหลักฐานที่แน่ชัดว่าจริงๆ แล้วทหารทั้งสองฝ่ายมีเท่าใดกันแน่ แต่นักประวัติศาสตร์ส่วนใหญ่เชื่อว่าฝ่ายอังกฤษนั้นมีราวๆ 10,000 นาย ส่วนฝรั่งเศสนั้นมีอยู่ราวๆ 20,000-25,000 นายเป็นอย่างน้อย) กระนั้นกองกำลังของพระเจ้าเอ็ดเวิร์ดก็สามารถที่จะมีชัยเหนือกองกำลังที่มากกว่าของพระเจ้าฟิลิปได้โดยการวางแนวรบอย่างเป็นระบบและข้อได้เปรียบจากการที่ใช้ Longbow (ธนูยาว) ในการสู้รบ การรบในครานี้จบลงตรงที่ฝ่ายฝรั่งเศสต้องสูญเสียทหารและขุนนางคนสำคัญไปมากมายจนต้องยอมถอยหนีไป ในขณะที่ฝ่ายอังกฤษสูญเสียทหารนับรวมได้แค่เพียงไม่กี่ร้อยเท่านั้น
ถึงแม้ความพ่ายแพ้ในการรบครั้งก่อนหน้าจะสร้างความเสียหายให้แก่พระเจ้าฟิลิปเป็นอย่างมาก แต่ดูเหมือนว่าฝรั่งเศสจะยังคงไม่พ้นไปจากคราวเคราะห์ เพราะในปี ค.ศ. 1348 กาฬโรคก็ได้แพร่ระบาดในฝรั่งเศส ก่อนที่ในอีกสองปีต่อมา ในปี ค.ศ. 1348 พระเจ้าฟิลิปที่ 6 ก็ได้สวรรคตลง อีกทั้งยังโดนรุกรานจากกองทัพอังกฤษอีก ฝรั่งเศสจึงอ่อนแอลงอย่างมากและส่งผลให้เกิดปัญหาไปทั่วทุกหย่อมหญ้า กระนั้นสงครามก็ยังคงดำเนินต่อเนื่องยาวนานไปอีกหลายปีเลยทีเดียวจนกระทั่งในเดือนสิงหาคม ปี ค.ศ. 1356 พระเจ้าฌ็องที่ 2 แห่งฝรั่งเศสถูกจับตัวได้ นี่เองก็คือจุดเริ่มต้นของการเจรจาเพื่อยุติสงครามอันยืดเยื้อยาวนานนี้ โดยในวันที่ 25 พฤษภาคม ปี ค.ศ. 1360 “สนธิสัญญาเบรตีญี” (The Treaty of Brétigny) ก็ได้รับการลงนามโดยพระเจ้าเอ็ดเวิร์ดที่ 3 แห่งอังกฤษและพระเจ้าฌ็องที่ 2 แห่งฝรั่งเศส โดยสนธิสัญญาฉบับนี้ก็ได้ส่งผลให้อังกฤษได้รับดินแดนอากีเตน (Aquitaine) ไปทั้งหมด ดินแดนของบริตทานีบางส่วน และกาแลอันเป็นดินแดนริมชายฝั่งทางตอนเหนือของฝรั่งเศส...
...นี่เองก็คือจุดสิ้นสุดของสงครามของพระเจ้าเอ็ดเวิร์ด กระนั้นสงครามร้อยปียังคงไม่ได้จบลงแต่เพียงเท่านี้ ส่วนเรื่องที่ว่าจะเกิดอะไรขึ้นต่อไปนั้น นั่นคือสิ่งเราจะมาว่ากันต่อไปในบทความของเราฉบับหน้าครับ