จากกรณีที่อนิเมะเรื่อง Dandadan ล้อเลียนเพลงของวงร็อกระดับตำนานจนเกิดดราม่าไปเมื่อเร็ว ๆ นี้ ล่าสุดมีทนายความชื่อดังได้ออกมาจุดประเด็นว่า ถึงเวลาแล้วที่วงการมังงะญี่ปุ่นต้องปรับตัวตาม "มาตรฐานสากล" เพื่อความสำเร็จในตลาดโลก แต่แฟน ๆ ชาวญี่ปุ่นกลับไม่เห็นด้วย!
ดราม่าครั้งนี้เริ่มต้นขึ้นเมื่ออนิเมะ Dandadan ซีซั่น 2 ตอนที่ 6 ได้นำเสนอเพลง "Hunting Soul" ของวงดนตรีสมมติชื่อ "HAYASii" ซึ่งถูกมองว่าล้อเลียนเพลง "Kurenai" ของวง X JAPAN อย่างชัดเจน แถมชื่อวงยังล้อเลียนนามสกุล (Hayashi) ของ Yoshiki อีกด้วย เรื่องนี้บานปลายเมื่อ Yoshiki ได้โพสต์ผ่าน X ว่าไม่เคยได้รับการติดต่อใด ๆ มาก่อน ทำให้เกิดการถกเถียงเรื่องความเหมาะสมและ "Fair Use" จนทีมงานอนิเมะต้องออกมาขอโทษอย่างเป็นทางการ
ขณะที่เรื่องกำลังจะเงียบ Masaki Kito ทนายความชื่อดังผู้เคยร่วมงานกับ Yoshiki ก็ได้ออกมาแสดงความเห็นว่า ปัญหานี้สะท้อนภาพที่ใหญ่กว่า โดยเสนอว่าอุตสาหกรรมมังงะญี่ปุ่นจำเป็นต้องปรับเปลี่ยนแนวทางการสร้างสรรค์ผลงานให้สอดคล้องกับมาตรฐานลิขสิทธิ์ระดับโลก เพื่อป้องกันปัญหาเมื่อขยายตลาดไปต่างประเทศ
Kito ยังยกตัวอย่างกรณีที่ตัวเอกของเรื่องอย่าง Okarun มีชื่อจริงว่า เคน ทาคาคุระ ซึ่งเป็นชื่อเดียวกับนักแสดงระดับตำนานของญี่ปุ่น โดยมองว่านอกจากจะเป็นมุกที่คนต่างชาติไม่เข้าใจแล้ว ยังอาจสร้างปัญหาทางกฎหมายได้ในอนาคต เขาชี้ว่าผู้สร้างควรคิดให้รอบคอบเหมือนที่ฮอลลีวูดทำ เพื่อให้ผลงานเป็นที่ยอมรับในระดับสากล
อย่างไรก็ตาม ความเห็นของ Kito ถูกโต้แย้งจากชาวเน็ตญี่ปุ่นจำนวนมากที่มองว่าเหตุผลของเขา "คลุมเครือ" และไม่มีใครรู้ว่า "มาตรฐานโลก" ที่ว่านั้นคืออะไร บางคนถึงกับแซวแรงว่า "ถ้า Dandadan เป็นปัญหาขนาดนี้ เรื่อง Gintama ก็คงโดนเผาทิ้งไปแล้ว"
ท้ายที่สุดแล้ว ประเด็นนี้ดูเหมือนจะมีการปนกันระหว่างสองเรื่องที่แตกต่างกันอย่างสิ้นเชิง เรื่องแรกคือ การละเมิดลิขสิทธิ์ ซึ่งเป็นข้อกฎหมายที่ต้องระวังเมื่อนำผลงานไปเผยแพร่ในต่างแดน (เช่น กรณีที่ JoJo's Bizarre Adventure ต้องเปลี่ยนชื่อสแตนด์) ส่วนอีกเรื่องคือ การใส่มุกตลกหรือการอ้างอิงวัฒนธรรมเฉพาะกลุ่ม ซึ่งเป็นทางเลือกของผู้สร้าง และจากความสำเร็จของ Dandadan ในต่างประเทศ ก็พิสูจน์แล้วว่ามุกเหล่านี้ไม่ได้เป็นอุปสรรคต่อความนิยมเลยแม้แต่น้อย
แปลและเรียบเรียงจาก
Automaton Media
ติดตามดูอนิเมะถูกลิขสิทธิ์ ได้ที่ Online Station แหล่งรวมอนิเมะที่คุณไม่ควรพลาด