ข่าวใหญ่สะเทือนวงการนักอ่านมังงะ เมื่อ MangaDex แหล่งรวมสแกนแปลมังงะ โดนหมาย DMCA (Digital Millennium Copyright Act) สั่งลบมังงะชุดใหญ่! ทำให้มังงะกว่า 7,000 เรื่อง (ในบางภาษา) ได้อันตรธานหายไปจากเว็บไซต์ จนมีข่าวลือแพร่สะพัดว่า MangaDex อาจถึงคราวอวสาน ต้องปิดตัวลงตามเว็บอื่นๆ ไปอีกรายหรือเปล่า ซึ่งในคราวนี้ทางทีมงาน MangaDex ได้ออกมาไขข้อสงสัย ชี้แจงประเด็นต่าง ๆ แล้ว!
เกิดอะไรขึ้นกับ MangaDex กันแน่?
เมื่อประมาณวันที่ 16 พฤษภาคม 2025 ที่ผ่านมา ทางทีมงานจะออกมายืนยันว่าพวกเขาได้รับคำร้อง DMCA หรือการแจ้งให้ลบเนื้อหาที่ละเมิดลิขสิทธิ์เข้ามาเป็นจำนวนมหาศาล ทำให้จำเป็นต้องนำมังงะประมาณ 7,000 เรื่อง (ในบางภาษา) ออกจากระบบ ซึ่งถือเป็นการเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่ เพราะปกติแล้ว MangaDex มักจะได้รับคำร้อง DMCA ในปริมาณที่ค่อนข้างต่ำ แต่ครั้งนี้ดูเหมือนสถานการณ์จะหนักหนาสาหัสกว่าที่เคย จนทีมงานเดิมอาจรับมือไม่ไหว
MangaDex ออกโรง! สยบข่าวลือ ยัน "ไม่ปิดเว็บ!" และไม่เป็น "Crunchyroll 2.0"
ท่ามกลางความสับสนและข่าวลือหนาหู MangaDex ก็ได้ออกมาประกาศอย่างชัดเจนผ่านทางหน้าเว็บและโซเชียลมีเดียว่า "MangaDex จะไม่ปิดตัวลงอย่างแน่นอน" และจะเดินหน้าพัฒนาและปรับปรุงฟีเจอร์ต่าง ๆ อย่างต่อเนื่อง
และที่สำคัญคือทาง MangaDex ยืนยันว่าจะ "จะไม่กลายเป็นแบบ Crunchyroll อย่างแน่นอน" ซึ่งหมายถึงการที่ Crunchyroll และ Fakku ที่เดิมเคยให้บริการเนื้อหาที่ไม่ได้มีลิขสิทธิ์เต็มรูปแบบ ก่อนจะจับมือกับเจ้าของลิขสิทธิ์พัฒนาเป็นแพลตฟอร์มถูกลิขสิทธิ์แบบเต็มตัว แลกกับการเก็บค่าสมาชิกหรือเสียเงิน ซึ่งตรงนี้ MangaDex ยืนยันว่าจะไม่ทำ ทีมงานอธิบายว่าการลบมังงะจำนวนมากออกไปนั้น เป็นผลมาจากการปฏิบัติตามข้อกฎหมาย DMCA เมื่อเจ้าของลิขสิทธิ์ยื่นเรื่องเข้ามาอย่างถูกต้อง
เบื้องหลังการจัดการ DMCA และอนาคตใหม่กับ NamiComi
เพื่อรับมือกับปริมาณคำร้อง DMCA ที่เพิ่มสูงขึ้นอย่างมาก จนเกินกำลังที่ทีมงานเดิมจะจัดการได้ ทาง MangaDex ได้ประกาศว่า NamiComi จะเข้ามาช่วยบริหารจัดการในส่วนนี้ เพื่อให้เว็บไซต์สามารถดำเนินต่อไปได้อย่างยั่งยืนในระยะยาว แต่ทั้งนี้ไม่ได้มีการขายเว็บไซต์ให้แก่ทาง NamiComi แต่อย่างใด
สำหรับกระบวนการจัดการ DMCA นั้น เมื่อมีการแจ้งลบเนื้อหาเข้ามา ทางผู้ที่อัปโหลดผลงานจะได้รับการแจ้งเตือน และมีเวลา 14 วันในการยื่นเรื่องคัดค้าน (Counterclaim) เพื่อให้เนื้อหากลับมาแสดงผลได้อีกครั้ง หากไม่มีการคัดค้าน เนื้อหานั้นก็จะยังคงถูกระงับต่อไป
การเปลี่ยนแปลงครั้งนี้เกิดขึ้นในบริบทที่เว็บรวมมังงะ (Aggregator) หลายแห่งเพิ่งปิดตัวลงไป ซึ่งอาจเป็นสาเหตุหนึ่งที่ทำให้ MangaDex เติบโตอย่างรวดเร็วและตกเป็นเป้าสายตามากขึ้น
Goodbye, Reaper Scans!👋
🔗https://t.co/n1jQFwpplX pic.twitter.com/XDAhVABazj— P.CoK (@kakaoent_pcok) May 12, 2025
นอกจากนี้ MangaDex ยังได้ชี้แจงเกี่ยวกับการเปลี่ยนแปลงกฎระเบียบล่าสุด เพื่อควบคุม "การแสวงหาผลกำไรที่มากเกินควร" (excessive profiteering) ภายในแพลตฟอร์มด้วย ดังจะเห็นได้จากกรณีของ Reaper Scans เว็บไซต์อ่านเว็บตูนและนิยายออนไลน์ยอดนิยมอีกแห่ง ที่เพิ่งประกาศปิดตัวลงหลังจากถูก Kakao Entertainment สั่งให้ยุติการดำเนินงาน โดยก่อนหน้านี้ Reaper Scans เคยถูกวิพากษ์วิจารณ์เรื่องการนำเนื้อหาละเมิดลิขสิทธิ์มาใส่ระบบจ่ายเงินเพื่ออ่าน (paywall) ทำให้เป็นการนำผลงานที่มีลิขสิทธิ์มาหากำไรในเชิงพาณิชย์อย่างชัดเจน ซึ่งปัจจุบันจะเห็นได้ว่ามีเว็บไซต์และนักแปลบางกลุ่มเริ่มทำแบบนี้มากขึ้น
ผลกระทบต่อนักอ่าน และชี้แจงนโยบายข้อมูลส่วนตัว
ทั้งนี้ยังมีความกังวลด้วยว่าทาง MangaDex อาจมีการแบ่งปันข้อมูลหรือขายข้อมูลของผู้ใช้ให้แก่บุคคลที่สาม ซึ่งทางทีมงานก็ยืนยันว่าจะไม่ทำเช่นนั้นแน่นอน และจะให้ข้อมูลผู้ใช้ก็ต่อเมื่อถูกบังคับทางกฎหมายเท่านั้น เช่น มีหมายศาล หรือ คำพิพากษาของศาล เป็นต้น
ส่วนผู้ใช้บางส่วนที่ได้รับผลกระทบ ทำให้ประวัติการอ่านมังงะที่มีอยู่หายหรือเก็บไว้ใน Bookmark หายไปนั้น ทางทีมงานสัญญาว่ากำลังพัฒนาเครื่องมือเพื่อกู้ข้อมูลในส่วนนี้อยู่ และมีการเข้มงวดในระบบอัปโหลดมังงะมากขึ้นเพื่อกวดขันให้ทำตามนโยบายของเว็บไซต์ และเลี่ยงไม่ให้มีการละเมิดลิขสิทธิ์
การสนับสนุนช่องทางถูกลิขสิทธิ์
ทั้งนี้ เหตุการณ์ดังกล่าวก็เป็นเครื่องเตือนใจถึงความสำคัญของการสนับสนุนผลงานผ่านช่องทางที่ถูกลิขสิทธิ์ ซึ่งไม่เพียงแต่จะช่วยให้ผู้สร้างสรรค์ผลงาน ทั้งนักเขียน บรรณาธิการ และสำนักพิมพ์ ได้รับผลตอบแทนที่เป็นธรรมและมีกำลังใจในการสร้างสรรค์ผลงานดีๆ ต่อไป แต่ยังเป็นการช่วยให้อุตสาหกรรมมังงะโดยรวมเติบโตได้อย่างยั่งยืน
สำหรับอนาคตของ MangaDex แม้จะมีการเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่ แต่การที่ทีมงานออกมายืนยันว่าจะสู้ต่อ พร้อมทั้งมี NamiComi เข้ามาช่วยดูแลเรื่อง DMCA คงต้องติดตามกันต่อไปว่าทิศทางของเว็บจะเป็นอย่างไร
ในระหว่างนี้ หากเพื่อนๆ ชาว Online Station กำลังมองหาแพลตฟอร์มสำหรับอ่านมังงะและเว็บตูนแบบถูกลิขสิทธิ์ในประเทศไทย เพื่อสนับสนุนผู้สร้างสรรค์โดยตรง ปัจจุบันก็มีตัวเลือกที่น่าสนใจมากมายครับ เช่น:
MANGA Plus by SHUEISHA: สำหรับแฟนมังงะจากค่าย Shueisha โดยตรง มีเรื่องดังๆ ให้อ่านฟรีหลายเรื่อง พร้อมตอนใหม่ที่อัปเดตเร็วมาก (บางเรื่องอ่านได้พร้อมญี่ปุ่นเลยทีเดียว)
LINE WEBTOON: แหล่งรวมเว็บตูนยอดนิยมจากเกาหลีและผลงานของนักเขียนไทย มีหลากหลายแนวให้อ่านฟรี และมีระบบ "อ่านล่วงหน้า" สำหรับสายเปย์
KAKAO WEBTOON: อีกหนึ่งแพลตฟอร์มเว็บตูนยักษ์ใหญ่จากเกาหลี มีผลงานสนุกๆ ภาพสวยๆ เพียบ และมีระบบคล้ายๆ กับ LINE WEBTOON
Comico: มีทั้งมังงะและเว็บตูนจากหลากหลายประเทศ ทั้งญี่ปุ่น เกาหลี ไต้หวัน จีน และไทย แปลไทยทั้งหมด มีระบบอ่านฟรีตอนต้นและใช้เหรียญปลดล็อก
WeComics TH: แพลตฟอร์มอ่านการ์ตูน มังงะ แปลไทยจากจีน เกาหลี ญี่ปุ่น และมีผลงานของไทยด้วย ใช้ระบบเหรียญสำหรับปลดล็อกตอน
Meb: ร้านหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ขนาดใหญ่ของไทย ที่มีมังงะลิขสิทธิ์จากสำนักพิมพ์ไทยให้เลือกซื้อและอ่านในรูปแบบ E-Book มากมาย
แอปพลิเคชันและเว็บไซต์ของสำนักพิมพ์ไทยโดยตรง: หลายสำนักพิมพ์ในไทย เช่น Vibulkij, Siam Inter Comics, NED Comics, Phoenix Next, Luckpim, Dexpress ก็มีช่องทางดิจิทัลของตัวเองให้ติดตามและซื้อผลงานลิขสิทธิ์เช่นกัน
การเลือกอ่านจากแหล่งที่ถูกลิขสิทธิ์ นอกจากจะได้เสพผลงานคุณภาพคมชัดแล้ว ยังเป็นการแสดงความเคารพและสนับสนุนผู้สร้างสรรค์ให้มีแรงใจผลิตผลงานดีๆ ออกมาให้เราได้ติดตามกันต่อไปนะครับ!
ข้อมูลอ้างอิงจาก
Anime Corner
MangaDex - Copyright FAQs