มีรายงานจาก The Japan Research Institute (สถาบันวิจัยแห่งชาติญี่ปุ่นหรือ JRI) ได้ตีพิมพ์เผยแพร่รายงานเกี่ยวกับอุตสาหกรรมอนิเมะญี่ปุ่น ซึ่งมีเนื้อหาที่พูดถึงประเด็นต่าง ๆ หลายเรื่อง รวมถึงความสำคัญของอนิเมะที่มีต่อเศรษฐกิจของญี่ปุ่น แต่มีประเด็นหนึ่งในรายงานที่น่าสนใจคือปัญหาสวัสดิภาพของอนิเมเตอร์ที่ปัจจุบันลำบากมากขึ้นเรื่อย ๆ และมีรายได้ที่ต่ำเอามาก ๆ
โดยรายงานอ้างสถิติว่าอุตสาหกรรมอนิเมะมีการเติบโตนอกประเทศมากถึง 6 เท่าในช่วงสิบปีที่ผ่านมาเมื่อเทียบกับในประเทศที่โตเพียงแค่ 1.3 เท่า การสนองความต้องการอนิเมะในตลาดต่างประเทศจึงเป็นโอกาสที่อุตสาหกรรมของญี่ปุ่นจะได้เติบโตและเพิ่มขีดความสามารถในการผลิต ทว่าข้อจำกัดที่อุตสาหกรรมนั้นต้องแก้ไขอย่างเร่งด่วนคือเรื่องของคุณภาพและจำนวนทรัพยากรมนุษย์ที่มีอยู่ในปัจจุบัน
รายงานอ้างว่าอัตราการเปลี่ยนงานของอนิเมเตอร์นั้นสูงเอามาก ๆ 25% ออกจากวงการภายในเวลา 4 ปี ขณะที่ 68% ออกภายในเวลา 8 ปี โดยสาเหตุสำคัญคือไม่สามารถยังชีพได้ด้วยรายได้จากการเป็นอนิมเตอร์ ทำให้อนิเมเตอร์ขาดแคลนมากขึ้นเรื่อย ๆ และสรุปประเด็นปัญหาไว้สามประการ นั่นคือ 1. มีชั่วโมงการทำงานที่นานมาก 2. ค่าแรงที่ต่ำ และ 3. ขาดทักษะทางด้านเทคนิค
โดยอนิเมเตอร์นั้นมักมีรายได้ต่ำกว่าอาชีพในอุตสาหกรรมอื่น ๆ เป็นล้านเยน และส่วนใหญ่แล้วมักจะผู้ประกอบอาชีพอิสระหรือฟรีแลนซ์ซึ่งอาจจะตกอยู่ในภาวะยากจนได้หากมีปัญหาสุขภาพหรือปัญหาอื่น ๆ ทำให้อนิเมเตอร์เหล่านี้ใช้ชีวิตเหมือนคนปกติไม่ได้
ด้วยเหตุนี้รายงานจึงแนะนำอย่างมากว่าควรจะเพิ่มรายได้พื้นฐานของอนิเมเตอร์ และมีการจัดตั้งสหภาพแรงงานขึ้นเพื่อรับประกันสวัสดิภาพต่าง ๆ และแนะนำด้วยว่าบริษัทโปรดักชันต่าง ๆ ควรให้โอกาสฝึกฝนงานอนิเมเตอร์หน้าใหม่ในราคาที่เหมาะสม
ส่วนในของจำนวนชั่วโมงการทำงานนั้น แม้บางที่จะยังมีการทำงานล่วงเวลาอย่างหนักอยู่ แต่ก็มีแนวโน้มดีขึ้นเนื่องจากมีการปฏิรูปและบังคับใช้กฎหมายแรงงาน แต่ก็เป็นการบีบคั้นบริษัทและสตูดิโอโปรดักชันต่าง ๆ แทน เพราะทำให้ผลิตงานออกมาได้น้อยลง ทำให้รายได้ลดลงไปด้วย
ด้วยเหตุนี้รายงานจึงแนะนำว่ารัฐบาลญี่ปุ่นควรเข้ามาแทรกแซงตรงจุดนี้แล้วปฏิรูปจากให้สตูดิโอต่าง ๆ นั้นมีส่วนแบ่งรายได้จาก IP เรื่องต่าง ๆ ที่มีส่วนสร้าง 30% ไม่ว่าสตูดิโอจะเป็นหนึ่งในสมาชิกคณะกรรมการอำนวยการสร้างอนิเมะเรื่องนั้น ๆ หรือไม่ก็ตาม เพราะปัจจุบันมีรายได้จากยอดขายผลงานในต่างประเทศและในประเทศเพียงแค่ 6% และ 16% เท่านั้น
การที่สตูดิโอมีรายได้จากผลงานต่าง ๆ น้อยนี้เอง จึงมักทำให้ขัดสนอยู่บ่อย ๆ และยังต้องพึ่งพาผู้รับจ้างรายย่อยคนอื่น ๆ เพื่อเอาท์ซอร์สงานเพราะยังไงก็ทำกันเองไม่ไหว สุดท้ายคนที่ลำบากและได้ส่วนแบ่งน้อยที่สุดจึงเป็นผู้ที่ทำอาชีพอิสระและอนิเมเตอร์ต่าง ๆ นั่นเอง หากแก้ตรงนี้ได้ก็จะทำให้สตูดิโอพอมีพื้นที่หายใจและมีรายได้ไปลงทุนในกิจการและแบ่งให้กับผู้มีส่วนได้เสียอย่างสมเหตุสมผลมากขึ้น
ทั้งนี้มาตรการต่าง ๆ ที่ได้เสนอในรายงานนี้เป็นเพียงแค่วิธีแก้ปัญหาชั่วคราวสำหรับระยะเวลาแค่ 10 ปีเท่านั้น และอาจถูกต่อต้านจากบริษัทที่เสียผลประโยชน์ ก็ต้องดูต่อไปว่าทางภาครัฐจะมีการยื่นมือเข้ามาช่วยเหลือได้หรือไม่ เพราะปัญหาเหล่านี้ปล่อยให้แก้กันเองก็ดูเหมือนจะไม่เห็นทางออกเสียที
แปลและเรียบเรียงจาก
Anime Hunch
ติดตามดูอนิเมะถูกลิขสิทธิ์ ได้ที่นี่ Online Station